Diagnostyka chorób sromu jest tematem bardzo obszernym ponieważ objawy pojawiające się w okolicy sromu są nie zawsze wyrazem schorzeń ginekologicznych, ale często chorób z pogranicza dermatologii lub manifestacją chorób internistycznych.

    Na początku należy wyszczególnić objawy chorób sromu, które są tożsame dla wszystkich jednostek chorobowych niezależnie od wieku, są jednak nieswoiste. Należą do nich:

-świąd

-pieczenie

-ból.

Często pojawia się także nieprawidłowa wydzielina pochwowa, suchość pochwy, dyspareunia czyli ból podczas współżycia, a także objawy dyzuryczne – dyzuria, częstomocz, nykturia, parcie naglące, nawracające infekcje układu moczowego.

W większości przypadków powyższym objawom towarzyszą różne zmiany zabarwienia i struktury skóry. Choroby sromu mogą jednak przebiegać bez zmian skórnych, wyłącznie z objawami pieczenia, świądu czy bólu i jest to charakterystyczne dla manifestacji na sromie chorób internistycznych takich jak cukrzyca czy choroba Leśniowskiego-Crohna, endokrynologicznych lub zaburzeń psychicznych.

1) Powyższe wprowadzenie nasuwa na myśl podstawowe narzędzie diagnostyczne jakim jest bardzo dokładny wywiad, który nie tylko dotyczy objawów dotykających srom, ale także obejmuje pytania o schorzenia dodatkowe – internistyczne, endokrynologiczne, autoimmunologiczne, alergiczne, dermatologiczne oraz alergeny, czynniki drażniące, nietrzymanie moczu i kału czy wywiad rodzinny.

2) Kolejnym kluczowym elementem diagnostyki jest badanie fizykalne przeprowadzone w odpowiednich warunkach – na fotelu ginekologicznym i przy właściwym oświetleniu. W jego skład wchodzi inspekcja wzrokowa, badanie wziernikowe oraz badanie dwuręczne zestawione. Inspekcja wzrokowa powinna dotyczyć nie tylko okolicy sromu, ale skóry całego ciała, błon śluzowych, owłosionej skóry głowy i paznokci.

3) W przypadku zmian wysiękowych lub nieprawidłowej wydzieliny pochwowej należy pobrać wymaz mikrobiologiczny do badania bakteriologicznego.

4) Badanie cytologiczne wykonywane jest celem wykrycia infekcji wirusem HPV, która może mieć związek z rozwojem stanów przednowotworowych sromu oraz raka sromu.

5) Wulwoskopia to oglądanie sromu pod mikroskopem z bardzo dużym powiększeniem. Pozwala ona na szczegółową inspekcję naskórka i błon śluzowych sromu oraz biegnących pod nimi naczyń. Wulwoskopia ma jednak mniejszą czułość niż tożsame badanie dotyczące szyjki macicy – kolposkopia, z tego względu powinna być wykonywana w połączeniu z biopsją sromu.

6) Najbardziej inwazyjnym z badań diagnostycznych, ale i stawiającym pewną diagnozę jest biopsja sromu polegająca na pobraniu materiału tkankowego, który następnie badany jest przez lekarza histopatologa. Wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym lub krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Zabieg jest krótki, trwa ok. 10-15 min, możliwy jest do przeprowadzenia w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych.

Wyróżniamy 3 rodzaje biopsji:

-sztancowa – sztancą biopsyjną pobiera się niewielkich rozmiarów wycinek w kształcie walca, obejmujący całą grubość nabłonka,
- wycinkowa – wycina się mały fragment tkanki,
-wycięciowa – wycina się całą zmianę, stosowana gł. w przypadku zmian pojedynczych,które są objawowe.

Wskazania do wykonania biopsji sromu ustala prowadzący lekarz ginekolog. Skierowanie na badanie nie jest jednoznaczne z podejrzeniem nowotworu sromu, potwierdzenie diagnozy w badaniu histopatologicznym wymagane jest przy podejrzewaniu różnych chorób sromu.

7) Bardzo ważne jest żeby leczenie było multidyscyplinarne - w razie występowania na sromie świądu, bólu lub pieczenia bez towarzyszących zmian skórnych oraz w przypadku obecnych schorzeń przewlekłych, dodatniego wywiadu rodzinnego oraz braku diagnozy ginekologicznej – pacjentki powinny być konsultowane i badane u lekarzyinternistów, dermatologów, urologów, psychologów/psychiatrów.

Autor 

Pani dr Dominika Łubik

Absolwentka Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Szkolenie specjalizacyjne w zakresie położnictwa i ginekologii w Klinice Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego - Szpital Specjalistyczny nr 2 w Bytomiu. Swoją wiedzę i umiejętności poszerza na licznych konferencjach naukowych i stażach szkoleniowych.